توسعه نرم افزار کار سادهای نیست و میتواند به خصوص برای افرادی که تازه با این فرایند آشنا میشوند، کاملاً چالشبرانگیز باشد. با این حال، با داشتن ابزارها و منابع مناسب، این کار آنقدرها هم که فکر میکنید دشوار نخواهد بود. در این راهنما، نکات کلیدی برای شروع این مسیر را با شما به اشتراک میگذاریم.
اگر به خلق یک محصول اشتیاق دارید و آمادهاید تا تلاش لازم را انجام دهید، این مسیر میتواند به تجربهای فوقالعاده رضایتبخش تبدیل شود. البته باید توجه داشت که پاسخ یکسانی برای همه موقعیتها وجود ندارد، زیرا فرآیند توسعه نرم افزار بسته به ماهیت خاص آن محصول متفاوت خواهد بود.
با این حال، مراحل کلی و اصولی وجود دارد که میتوان هنگام شروع توسعه نرم افزار جدید از آنها پیروی کرد:
۱. شکلدهی ایده محصول
در توسعه نرم افزار، جنبههای متعددی باید مورد توجه قرار گیرد. نخستین گام در مسیر توسعه محصول، شکلدهی یک ایده عالی برای محصولی است که معتقدید مردم از آن استفاده خواهند کرد و از آن لذت خواهند برد. این مرحله را اصطلاحاً فاز ایدهپردازی مینامند.
پس از شکلگیری ایده اولیه، باید اعتبار آن را از طریق تحقیقات بازار و گفتگو با مشتریان بالقوه بسنجید. این مرحله از اهمیت حیاتی برخوردار است، زیرا به شما کمک میکند از واقعی بودن نیاز بازار اطمینان حاصل کنید.
در مرحله بعد، باید شروع به تشکیل تیمی از توسعهدهندگان، طراحان و سایر متخصصان کنید که میتوانند در به واقعیت تبدیل کردن محصول شما کمک کنند. البته میتوانید به جای تشکیل تیم داخلی، با یک شرکت متخصص در توسعه نرم افزار همکاری کنید.
ایجاد یک نقشه راه محصول و فهرست ویژگیهای ضروری (product backlog) که شامل قابلیتهای کلیدی محصول است، وظیفهای است که معمولاً بر عهده مالک محصول یا مدیر محصول قرار میگیرد.
۲. تحقیق بازار و رقبا
پس از شکلگیری ایده مناسب برای محصول، انجام تحقیقات دقیق درباره بازار و رقبا برای کسب مزیت رقابتی در صنعت خود ضروری است. این تحقیقات نه تنها به اعتبارسنجی مفهوم شما کمک میکند، بلکه اطمینان میدهد که تقاضای واقعی برای محصول شما وجود دارد. همچنین به شما کمک میکند تا مشخص کنید محصول شما برای موفقیت به چه ویژگیهایی نیاز دارد.
پس از انجام تحقیقات بازار، باید درک روشنی از بازار هدف خود و آنچه مشتریان در یک محصول به دنبال آن هستند، داشته باشید. روشهای مختلفی برای انجام تحقیقات بازار وجود دارد، اما برخی از محبوبترین آنها عبارتند از نظرسنجیها، مصاحبهها، گروههای متمرکز و تحلیل رقبا.
چه چیزهایی را باید از تحقیقات بازار و رقبا بیاموزیم؟
- اندازه کل بازار قابل دسترس (TAM) – چه تعداد از افراد به طور بالقوه میتوانند از محصول شما استفاده کنند؟
- اندازه بازار قابل سرویسدهی (SAM) – از این تعداد، چه تعدادی را میتوانید با تلاشهای بازاریابی خود پوشش دهید؟
- اندازه بازار قابل دستیابی (SOM) – با توجه به موانع موجود، به چه تعداد از این افراد میتوانید دسترسی پیدا کرده و به آنها بفروشید؟
- رقبای شما – چه کسانی هستند و چه چیزی ارائه میدهند؟
- روندهای بازار – روند فعلی در صنعت شما چیست و چگونه بر محصول شما تأثیر خواهد گذاشت؟
- مزیت رقابتی احتمالی شما چیست و چگونه با رقبا مقایسه میشود؟
۳. ساخت نمونه اولیه و توسعه نرم افزار
گام بعدی، ایجاد نمونه اولیه محصول نرمافزاری شماست. این مرحله به شما کمک میکند تا ایده خود را با مشتریان بالقوه اعتبارسنجی کنید و پیش از شروع توسعه نرم افزار، بازخورد لازم را درباره محصول دریافت کنید.
بدون نیاز به برنامهنویسی، میتوانید با استفاده از ابزارهای مختلفی مانند InVision، Adobe XD یا Figma یک نمونه اولیه قابل کلیک بسازید. یک طراح تجربه کاربری خوب میتواند این کار را برای شما انجام دهد.
همچنین میتوانید از ابزارهای بدون کد یا کمکد مانند Webflow، Bubble یا FlutterFlow استفاده کنید.
ایجاد نمونه اولیه به شما کمک میکند تا ایده خود را اعتبارسنجی کرده و پیش از شروع توسعه، بازخورد محصول را دریافت کنید. این کار در درازمدت در زمان و هزینه شما صرفهجویی میکند، زیرا اعمال تغییرات در یک نمونه اولیه بسیار ارزانتر از تغییر یک محصول توسعهیافته است.
پس از ایجاد نمونه اولیه، زمان تست آن با مشتریان بالقوه فرا میرسد. هنگام تست نمونه اولیه با مشتریان، باید به بازخورد آنها توجه کرده و نکاتی را که فکر میکنند میتواند محصول را بهبود بخشد، یادداشت کنید. سپس طراحان شما باید روی نمونه اولیه کار کرده و آن را تا زمانی که بازخورد به اندازه کافی مثبت شود و بتوانید توسعه MVP و محصول واقعی را آغاز کنید، بهبود دهند.
۴. دریافت بازخورد کاربران
پس از ایجاد نمونه اولیه محصول نرمافزاری، دریافت بازخورد کاربران و گنجاندن آن در MVP و محصول نهایی بسیار مهم است. این بازخورد به شما کمک میکند تا محصول را بهبود بخشیده و موفقیت آن را افزایش دهید.
روشهای مختلفی برای دریافت بازخورد کاربران وجود دارد، اما برخی از رایجترین آنها عبارتند از نظرسنجیها، مصاحبهها، گروههای متمرکز و تستهای کاربردپذیری.
هنگام انجام تحقیقات کاربری، توجه به گفتههای کاربران و نحوه تعامل آنها با نمونه اولیه محصول بسیار مهم است. سپس میتوانید از این بازخورد برای بهبود محصول و بازبینی نمونه اولیه استفاده کنید.
این فرآیند توسعه چابک به شما کمک میکند تا به اهداف تجاری خود دست یابید.
۵. توسعه نرم افزار حداقلی (MVP)
مرحله بعدی در توسعه نرم افزار شما، ایجاد یک محصول حداقلی (MVP) است. این نسخه از محصول شما معمولاً نیازمند توسعه نرم افزار ی معمولی است و ویژگیها و قابلیتهای اصلی را پیادهسازی میکند، اما ممکن است همه امکانات اضافی که نهایتاً میخواهید در آن بگنجانید را نداشته باشد. (آموزش کامل ایجاد یک نقشه راه MVP برای استارتاپ خود )
هدف شما این است که MVP را در کوتاهترین زمان ممکن به دست کاربران برسانید تا بتوانید دادههای دقیق و بازخورد کاربران را دریافت کنید. در اینجا نیز، باید تکرار کرده و بهبودها را اعمال کنید. علاوه بر این، دادهها و بازخوردها به شما کمک میکنند تا تصمیم بگیرید کدام ویژگیها را در نسخههای آینده محصول قرار دهید.
MVP همچنین از این جهت مهم است که به شما کمک میکند فرضیات خود درباره محصول و بازار را اعتبارسنجی کرده و با دادهها اثبات کنید. اگر MVP شما موفق باشد، یعنی در مسیر درستی قرار دارید و میتوانید به توسعه محصول ادامه دهید.
۶. تکرار و رشد محصول
توسعه نرم افزار همه چیز درباره تکرار مداوم چرخه ساخت، اندازهگیری، یادگیری و تکرار این فرآیند است.
یک فرآیند توسعه نرمافزار خوب و فناوریهای پیشرفته به تنهایی برای تضمین کیفیت عالی محصول کافی نیست. کیفیت محصول به درک کاربران از آن بستگی دارد، به همین دلیل است که جمعآوری بازخورد در مراحل اولیه و اعمال تغییرات بر اساس آن بسیار مهم است.
هر ارائهدهنده خدمات توسعه محصول با سابقه موفق در تولید محصولات به شما خواهد گفت که هر تصمیم در فرآیند توسعه نرم افزارافزاری باید بر اساس دادهها، بازخورد و تحقیقات باشد.
توسعه محصول تماماً درباره یادگیری درباره کاربران محصول و نیازهای آنهاست. البته تخصص فنی، تضمین کیفیت مناسب، تیم توسعه محصول عالی و مدیریت پروژه نیز مهم هستند، اما اگر به حرف کاربران خود گوش ندهید، برای تضمین موفقیت در بازار کافی نخواهد بود.
۷. نگهداری و بهروزرسانی محصول بر اساس بازخورد کاربران
همانطور که محصول شما رشد میکند و کاربران بیشتری شروع به استفاده از آن میکنند، باید به طور مداوم آن را بر اساس بازخورد آنها بهروزرسانی کنید. این شامل افزودن ویژگیهای جدید، رفع اشکالات و بهبود تجربه کاربری است. در غیر این صورت، محصول شما قدیمی شده و کاربران علاقه خود را به آن از دست خواهند داد.
همچنین باید به طور مداوم رقبای خود را زیر نظر داشته باشید تا بتوانید از آنها جلوتر بمانید. به این ترتیب میتوانید حرکات آنها را پیشبینی کرده و اطمینان حاصل کنید که محصول شما همیشه بهترین گزینه برای کاربران است.
توجه به تغییرات در صنعت شما نیز مهم است تا بتوانید محصول خود را متناسب با آن تطبیق دهید. برای مثال، اگر مقررات جدیدی وضع شود، باید محصول خود را برای انطباق با آنها بهروزرسانی کنید.
نکته ویژه: بازاریابی محصول
- شما باید همواره در طول توسعه محصول، روی بازاریابی آن نیز کار کنید. این به معنای ایجاد آگاهی درباره محصول، ایجاد علاقه و ترغیب کاربران به امتحان آن است.
- نباید منتظر انتشار نسخه نهایی راهحلهای نرمافزاری خود بمانید. باید از همان ابتدا، حتی پیش از داشتن محصول، بازاریابی را شروع کنید. به این ترتیب میتوانید ایده خود را اعتبارسنجی کرده و بازخورد کاربران بیشتری را برای بهبود محصول دریافت کنید.
- برخی از فعالیتهای معمول بازاریابی شامل بازاریابی محتوا (مانند پستهای وبلاگ، کتابهای الکترونیکی و مقالات سفید)، بازاریابی شبکههای اجتماعی، بهینهسازی موتور جستجو (SEO) و تولید سرنخ است.
- همچنین میتوانید در نمایشگاهها و رویدادها شرکت کنید یا وبینار یا پادکست برگزار کنید. گزینههای زیادی وجود دارد و شما باید مواردی را پیدا کنید که برای محصول و بازار هدف شما بهترین عملکرد را دارند.
- مهمترین نکته این است که زود شروع کنید و در تلاشهای بازاریابی خود ثبات داشته باشید. بازاریابی بخش ضروری هر توسعه محصول نرمافزاری است.
جمعبندی
مراحل بالا یک نمای کلی از چگونگی توسعه یک محصول نرمافزاری است. با این حال، جزئیات بسته به محصول و صنعت خاص متفاوت خواهد بود. این راهنما تنها به عنوان یک راهنمای عمومی در نظر گرفته شده است.
اگر میخواهید درباره توسعه نرم افزار محصول بیشتر بدانید، پیشنهاد میکنیم جلسهای با مشاور کسبوکار استارتاپ ما رزرو کنید و به سادگی تمام سؤالاتی که ذهن شما را مشغول کرده است، بپرسید.
همچنین ممکن است مایل باشید خدمات توسعه محصول ما را بررسی کنید تا بیشتر درباره نحوه انجام توسعه نرم افزار توسط ما و اینکه چرا انتخاب ما به عنوان شریک توسعه نرم افزار شما ارزشمند است، بیاموزید. تیمهای چندمنظوره ما از فناوریهای مدرن و متدولوژیهای چابک برای برآورده کردن انتظارات مشتریان و ساخت محصولات سفارشی عالی استفاده میکنند.